Mimo tego, że listopad może jeszcze pozwalać na skuteczne wędkowanie, to jednak wielu wędkarzy kończy sezon i zaczyna przygotowania do kolejnego. Długie jesienne wieczory to świetny czas na uzupełnienie zapasów przynęt, ale też na zdobywanie wiedzy. Dziś postaramy się omówić rybę, o której dotychczas prawie nie pisaliśmy a zdecydowanie warto to zrobić. Tematem tego artykułu będzie pstrąg potokowy – ryba, która zajmuje szczególne miejsce w sercach spinningistów i muszkarzy z całego świata.
Podstawowe informacje
Łacińska nazwa tej ryby to Salmo trutta. Jest to oczywiście ryba z rodziny łososiowatych i w Polsce uchodzi za szczególnie cenną ze względu na walory smakowe, ale również (a naszym zadaniem przede wszystkim) z powodu dostarczania ogromnych emocji przy holowaniu. Innymi, nieoficjalnymi nazwami pstrąga potokowego są „potokowiec” lub „kropek”. Dziś skupimy się akurat na tym gatunku, ale oprócz niego w polskich wodach występują:
- pstrągi tęczowe;
- pstrągi źródlane.
Dwóm powyżej wymienionym gatunkom poświecimy jednak osobne artykuły, aby przekazać możliwie jak najwięcej szczegółów.
Jak wygląda pstrąg potokowy?
Oto najważniejsze cechy dotyczące wyglądu potokowców:
- długość ciała dochodzi do około 70-80 cm;
- ciało jest wydłużone, smukłe;
- grzbiet przybiera kolor szary, lekko srebrzysty a czasami wręcz prawie czarny lub brązowy;
- boki mają kolor srebrzysty;
- zarówno grzbiet, jak i boki są pokryte licznymi kropkami w kolorze czarnym i czerwonym (niekiedy z delikatną białą obwódką);
- zależnie od warunków środowiskowych pstrągi mogą mieć różne ubarwienie;
- samice cechuje wyraźnie dłuższa głowa;
- brzuch tych ryb najczęściej jest biały lub w odcieniach koloru żółtego.
Ze względu na smukłe ciało, potokowce świetnie radzą sobie z mocnym nurtem. Dzięki swoim cechom anatomicznym mogą żerować w górskich, porywistych rzekach.
Pstrąg potokowy – Gdzie występuje?
Jest to typowy drapieżnik z zimnych wód. Pstrąg potokowy źle znosi obecność w wodzie o małej zawartości tlenu. Dlatego szukać tej ryby należy głównie w wodach górskich. W Polsce występuje w Bieszczadach, Beskidzie Niskim, Podhalu czy Sudetach. Kropki można spotkać także w niektórych rzekach na Pomorzu. Pstrągi nie przepadają za mulistym dnem. Jeśli Twoim celem jest złowienie potkowca, zdecydowanie warto szukać miejsc z twardym kamienistym dnem. Niemal pewnymi miejscówkami będą też okolice rzecznych warkoczy, które są przecinane dużymi głazami czy powalonymi drzewami. W małych rzekach pstrąg często przepuszcza ataki spod zarośniętych brzegów czy korzeni drzew rosnących na brzegu.
Kraina Pstrąga i Lipienia
Pisząc artykuł o lipieniu wspominaliśmy o tejże krainie. Jest to specjalnie wyznaczony rejon w poszczególnych okręgach zarządzanych przez Polski Związek Wędkarski. Kraina, o której tu mowa powstała celem chronienia cennych ryb łososiowatych. Więcej szczegółów na temat tego, które rzeki zaliczane są do tejże krainy znajdziesz TUTAJ. Zwróć uwagę na to, że Kraina Pstrąga i Lipienia rządzi się nieco innymi prawami. Zanim zaczniesz wędkować sprawdź przepisy obowiązuje w danym miejscu.
Czym żywi się pstrąg potokowy?
Z racji tego, że potokowce to ryby drapieżne, to ich ofiarami padają mniejsze ryby. Powszechne jest tu też zjawisko kanibalizmu. Oprócz narybku pstrągi żywią się też:
- owadami i ich larwami;
- ślimakami;
- rakami;
- dżdżownicami;
- pijawkami;
- kijankami i małymi żabami.
Omawiany gatunek wiosną i latem chętnie zbiera pokarm z powierzchni. Można wówczas zaobserwować widowiskowe skoki pstrągów nad lustro wody.
Jaką metodą łowić pstrągi?
Najlepszymi metodami na złowienie potokowca są spinning i metoda muchowa. Te dwie techniki sprawdzają się zarówno na potokowce, jak i pstrągi tęczowe czy źródlane. Łowiąc na spinning można pokusić się o wybranie metody drop shot czy też Carolina Rig lub Texas Rig. Pamiętajmy o okresie ochronnym, który obowiązuje właśnie w czasie pisania tego artykułu. Warto ten czas wykorzystać na poszukiwania przynęt przed nadchodzącym sezonem pstrągowym.
Tarło pstrąga potokowego
Tarło kropków przypada na miesiące jesienne. Odbywa się wówczas tzw. „wędrówka tarłowa”. Kropki przebywają w tym czasie długą drogę w górę rzek i do ich dopływów, aby stworzyć gniazda tarłowe. Samice, wykorzystując swe silne ciało „kopią” w dnie otwory, do których składają ikrę. Do odbywania tarła konieczna jest woda bogata w tlen i dlatego poszukiwane są miejsca dobrze natlenione ze żwirowym dnem. Przy tarle zawsze mocno napracują się samice, które czasami znacząco się ranią tworząc gniazda tarłowe.
Niezwykłe widowisko
Z powyższego akapitu można wywnioskować, że samiec potokowca to leń i Casanova 🙂 Jednak zwróćmy mu honor. Otóż do jednej samicy czasami podpływa kilka samców, które ze sobą walczą zabiegając o uznanie partnerki. W tym czasie samce przybierają piękne barwy godowe.
Wymiar i okres ochronny pstrąga
Decyzją Polskiego Związku Wędkarskiego od 1 stycznia 2020 zarówno wymiar, jak i okres ochronny pstrąga może być ustalany indywidualnie przez uchwały poszczególnych okręgów PZW. Z tego powodu nie pokusimy się o podanie tych danych, ponieważ w różnych częściach kraju mogą być ustalone różne warunki. Przedstawiamy natomiast okresy ochronne wynikające z rozporządzenia:
- Od 1 września do 31 stycznia:
- Wisła (i dopływy) od źródeł do ujścia Sanu;
- San i jego dopływy;
- Odra i dopływy do granicy z Czechami do ujścia Bystrzycy (i w samej Bystrzycy);
- Od 1 września do 31 grudnia:
– Pozostałe wody.
Pstrąg potokowy – Przynęty
Wybierając metodę muchową mamy cały wachlarz nimf, streamerów i innych sztucznych much, które sprawdzą się świetnie zarówno na pstrągi, jak i również na klenie i lipienie. Jeśli chodzi o spinning to nad wodę warto zabrać:
- Obrotówki (nawet w bardzo małym wydaniu). Warto, aby cechowała ich praca własna w samym opadzie. Potokowce chętnie przepuszczają ataki, gdy skrzydełko obrotówki się obraca w opadzie;
- Woblery – zarówno głęboko, jak i płytko schodzące;
- Smużaki;
- Cykady;
- Przynęty gumowe – szczególnie imitacje ochotki i innych wormów, małe twistery i niewielkie kopyta;
- Mniejsze wahadłówki;
- Mniejsze mandule i paralonki (idealne na zimowe łowienie).
Poszukiwania miejscówek, czyli: Gdzie złowić pstrąga?
Zakładamy, że jesteś nad górską wodą, w której rzekomo pływa niejeden pstrąg potokowy. Musisz wiedzieć, że ta ryba słynie z dużej ostrożności. W krajach wschodnich popularne jest wręcz powolne, długotrwałe podchodzenie na kolanach do pstrągowych miejscówek. Chcemy zaznaczyć, że w polskich rzekach potokowiec często żeruje w miejscach, w których niekoniecznie byśmy się go spodziewali. Nie warto omijać miejsc płytkich, ponieważ właśnie w nich, za kamieniami czy powalonymi drzewami mogą czyhać spore okazy. Duże sztuki lubią też wypłukane miejsca pod brzegami, dołki i wspomniane już wcześniej warkocze. Omijać natomiast możemy miejsca z dnem mulistym gdzie nurt jest bardzo słaby.
Miejscówki na małych rzekach
W mniejszych dopływach dużych rzek potokowce chętnie upatrują sobie liczne meandry. Im więcej rzecznych zakrętów tym lepiej. Duża szansa spotkania z tym drapieżnikiem zachodzi w miejscach styku warkocza ze spokojniejszą wodą. Takie miejsca często powstają w miejscu wpływania wody do rzecznego zakola. Zachęcamy do poszukiwania potokowców, ponieważ ich łowienie dostarcza ogromnych emocji. Zalecamy również stosowanie się do idei Catch&Release (Złów i Wypuść). Połamania!
