Przystępując do egzaminu uprawniającego do wydania karty wędkarskiej teoretycznie powinniśmy znać wszystkie gatunki ryb, które występują w naszym kraju. Jednak są takie dwa gatunki, które mogą przysporzyć nam problemów przy identyfikacji. Wielu spinningistów po holowaniu zastanawiają się, czy w podbieraku wylądował kleń, czy jaź. Dziś postaramy się omówić kilka cech charakterystycznych dla obu wspomnianych gatunków.
Po czym poznać klenia?
Jeśli masz dylemat odnośnie tego, jaki gatunek złowiłeś przy stosowaniu smużaków to możesz mieć niemalże pewność, że to kleń. Choć w kilku procentach przypadków może to być jednak jaź. Jazie żerują raczej głębiej i pod powierzchnię wychodzą stosunkowo rzadko. Łowiąc w głębszej toni już może być problem. Zarówno klenie jak i jazie można złowić na te same rodzaje przynęt. Klenie na spławik, świetnie biorą na pęczak, groch, ciasto, kukurydzę, wiśnie, czereśnie czy różne przynęty sztuczne. Klenie trafiają się też przy wędkarstwie muchowym.
Jeśli chodzi o cechy charakterystyczne kleni to przede wszystkim wymienić tu trzeba kształt płetwy odbytowej. Jest ona bardziej wyeksponowana niż u jazia i ma specyficzne uwypuklenie na samym środku. Często ta płetwa wyróżnia się też kolorem, który w przypadku klenia jest raczej pomarańczowy. Natomiast u złowionego jazia dostrzegać można znacznie ciemniejszy kolor tej płetwy i czasami ma ona barwę zbliżoną do ceglastej, ciemnoczerwonej. Warto dodać, że młode klenie mylone są też z płociami. Cechą charakterystyczną tych drugich jest jednak mocno wyróżniająca się tęczówka w kolorze czerwonym lub pomarańczowym. Linia boczna u klenia posiada około 44-46 łusek. Licząc łuski również można identyfikować gatunki ryb.
Po czym poznać klenia? Klenie posiadają raczej smukłą budowę ciała, ale niekoniecznie jest to cecha, którą warto się kierować przy identyfikacji. Doświadczeni wędkarze zwracają też uwagę na tęczówki. Ich zdaniem klenie posiadają tęczówki w bladym, a nawet szarym kolorze. Otwór gębowy u kleni jest też w pewnym sensie charakterystyczny. Trzeba przyznać, że jest on dość duży, co można dostrzec łowiąc klenie na duże czereśnie czy wiśnie. Klenie występują w niemalże wszystkich rzekach europejskich.
Po czym poznać jazia?
Jazie to ryby, które żerują głównie przy dnie i w niższych partiach rzek. Można spotkać ten gatunek również w jeziorach. W rzekach spotkasz jazia głównie w środkowych odcinkach oraz przy brzegowej roślinności, z której wpada do wody pożywienie. Po czym poznać jazia? Przede wszystkim trzeba zwracać uwagę na łuski. W przeciwieństwie do klenia jazie mają znacznie więcej łusek i są one wyraźnie mniejsze. Na linii bocznej naliczyć ich możesz aż 55-60. Metoda liczenia łusek jest w sumie najbardziej wiarygodną metodą, która potwierdzi, z jakim gatunkiem ryby masz do czynienia. Skupmy się jednak na pozostałych cechach, którymi jazie wyróżniają się od innych ryb.
Jeśli złowiłeś rybę i masz dylemat czy to kleń, czy jaź to warto zwrócić uwagę na wspomnianą już wyżej płetwę odbytową. U jazia jest ona zawsze wklęsła w jej środkowym odcinku. Wyróżnia się ona także kolorem. Najczęściej bywa tak, że jazie mają płetwy dolne w kolorze czerwonym. Intensywność koloru może być jednak różna. Czasami spotkasz jazia z płetwami o intensywnej czerwonej barwie, a czasami może to być kolor czerwonoszary. Jazie mają też zdecydowanie mniejszy otwór gębowy niż klenie i po tym też możesz rozróżnić te dwa gatunki. Największą aktywność jazie przejawiają w maju, sierpniu i wrześniu.
Jazie mają też inną cechę, która różni ich od kleni, ale z kolei upodabnia do płoci. Mowa tutaj o oczach. Tęczówka jazia ma wyraźnie żółtawe zabarwienie, którego raczej nie spotkasz u kleni. Podobne oczy mają właśnie młode płocie, które bywają mylone z młodymi jaziami. Większe osobnik już trudno ze sobą zestawiać, ponieważ różnice są ewidentnie zauważalne.
Kleń, czy jaź? Podsumowując
Klenie i jazie to gatunki, które posiadają mnóstwo wspólnych cech. Na szczęście zarówno kleń jak i jaź nie ma wyznaczonego okresu ochronnego. Jest to więc ułatwienie dla wędkarzy, którzy mogą przez to uniknąć mandatów za błędną identyfikację ryby i jej zabranie w okresie ochronnym. Również wymiary ochronne tych dwóch gatunków zostały ustanowione na tę samą wartość. Jedno jest pewne – zarówno złowienie klenia jak i jazia może dostarczać mnóstwa emocji. Są to ryby wyróżniające się walecznością i czasami ich brania bywają spektakularne. Klenie są jednak znacznie ostrożniejsze i płochliwe. Ich złowienie bywa czasami wyzwaniem. Jazie są natomiast aktywne przy dnie przez okrągły rok. Życzymy więc udanych połowów!
