Na rzece Wiśle w Krakowie oraz na jej dopływie, rzece Sole, obserwuje się niepokojące fluktuacje poziomu wody. Te nagłe zmiany mają tragiczne skutki dla licznych populacji ryb, w tym tych objętych ścisłą ochroną, co stanowi alarmujący sygnał według miejscowych wędkarzy. Co więcej, nagłe wzrosty poziomu wody stwarzają poważne zagrożenie również dla bezpieczeństwa samych wędkarzy. Wody Polskie zgłębiają ten problem od kilku miesięcy i wskazują, że elektrownie wodne są głównymi sprawcami tych niekorzystnych zjawisk.
Problem dotyczy Wisły i Soły
Jeden z miejscowych pasjonatów wędkarstwa prezentuje serię fotografii, które otrzymuje od innych wędkarzy od kilku miesięcy. Na tych obrazach widzimy suche brzegi z martwymi rybami. Na kamieniach leży kilkadziesiąt sztuk – wody niestety nie ma. Inna scena ukazuje narybek, który zginął i został zaplątany w trawę, która jeszcze niedawno była zanurzona. Zdjęcia pochodzą z trzech różnych miejsc: koryta rzeki Soły poniżej zapory w Czańcu (woj. śląskie) oraz z obszarów rzeki Wisły w okolicach stopnia Łączany i Przewóz koło Krakowa.
Tajemnicze wahania wartości przepływu
Na wodowskazach można zauważyć, jak przepływ wody na rzece Sole spada do 1 m sześc. na sekundę, aby w ciągu kilkudziesięciu minut wzrosnąć do imponującego poziomu 70 m sześć. na sekundę.
„Dla porównania, to jakby w ciągu kilkudziesięciu minut przepływ wyschniętej Soły wzrósł do przepływu Wisły w centrum Krakowa”
tłumaczy aktywista i strażnik rzek z WWF.
Ogromne straty w ichtiofaunie
Sytuacja budzi niepokój, ponieważ w suchych korytach rzek giną cenne gatunki ryb, takie jak:
Wędkarze natrafiają również na martwe gatunki innych ryb, w tym na te objęte ścisłą ochroną, takie jak różanki i kozy złotawe. Wahania poziomu wody zakłócają również proces tarła ryb, co skutkuje utratą ikry, wylęgu i narybku.
Winowajcami elektrownie wodne?
Rzeczniczka Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej, opisuje wpływ istniejących elektrowni wodnych na górnym odcinku rzeki Soły, zwłaszcza przy zaporach Tresna i Porąbka. Wyjaśnia, że podczas pracy tych elektrowni, poziom wody w korycie Soły gwałtownie wzrasta o około 100 cm i utrzymuje się na tym poziomie do zakończenia ich działania. Z kolei zatrzymanie pracy elektrowni powoduje nagły spadek poziomu wody w korycie Soły. Poniżej prezentujemy jak wyglądają wspomniane wahania poziomu wód:
Jednak, gdy zwiększony odpływ dociera do Wisły, powinien być regulowany przez stopnie wodne. W tym przypadku jednak zgodnie z informacjami od Wód Polskich, zwierciadło wody w rzece Wiśle poniżej stopnia wodnego Przewóz nadal podlega wpływowi elektrowni wodnej. Rzeczniczka Wód Polskich tłumaczy, że krótkotrwałe wahania stanu wody w korycie wynikają z ustalonego harmonogramu pracy elektrowni.
Co dalej? Póki co prowadzone są analizy
W kontekście obecnej sytuacji i jej negatywnego wpływu na ekosystem wodny rzeki poniżej stopnia Przewóz, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej (RZGW) w Krakowie prowadzi analizę powtarzających się przypadków, które skutkują śnięciem ryb. Aktualnie RZGW w Krakowie podejmuje natychmiastowe działania w celu zapobieżenia tego rodzaju incydentom. Planowane jest natychmiastowe zlecenie ekspertyzy w celu znalezienia dodatkowych rozwiązań problemu występującego na Stopniu Wodnym Przewóz. Ekspertyza ta będzie przeprowadzana przez środowiska naukowe.